Son zamanların cevabı en çok merak edilen sorularından biri budur desek mübalağa etmiş olmayız . Son günlerde birçok ev sahibi farklı sebeplerle evlerini satışa çıkarmaktadır. Satışa çıkarılan evin içinde bir kiracının olması ve kiracının kiralanan taşınmazı almaya talip olanlara göstermek istememesi ya da ev sahibi ile kiracının bu konuda bir anlaşmaya varamaması gibi nedenler kiracının kiralananı göstermek zorunda olup olmadığı sorusunu gündeme getirmektedir. Bu konuya açıklık getirmek için 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun Kira Sözleşmeleri ’ne ilişkin düzenlemelerine bakmak gerekecektir. Buna göre ;
TBK m.319/2-3 gereğince; “Kiracı, bakım, satış ya da sonraki kiralama için zorunlu olduğu ölçüde, kiraya verenin ve onun belirlediği üçüncü kişinin kiralananı gezip görmesine izin vermekle yükümlüdür.
Kiraya veren, çalışmaları ve kiralananın gezilip görüleceğini uygun bir süre önce kiracıya bildirmek ve bunların yapıldığı sırada kiracının yararlarını göz önünde tutmak zorundadır.” hükmü mevcuttur.
Borçlar kanununun kiracının borçları alt başlığı altında düzenlenen madde 319 gereğince kiracı kiralanan taşınmazı kiraya verenin getirmiş olduğu alıcı adaylarına gösterme yükümlülüğü bulunduğu açıktır. Bu madde ışığında kiracı ve ev sahibi kiralananın hangi günler gösterileceğini aralarında yapacakları bir anlaşmaya göre belirlemekte serbesttirler. Hal böyle iken uygulamada kiracılar ile ev sahipleri kendi aralarında bir anlaşmaya varamamaktadırlar . Uygulamada kimi zaman kiracıların evi hiç göstermek istememesi nedeniyle kimi zaman da ev sahiplerinin evin gösterilmesine ilişkin izni menfaat dengesini aşacak şekilde suistimal etmesi ve kiracıyı hakkaniyete uygun olmayan şekilde meşgul etmesi nedeniyle taraflar arasında uyuşmazlık yaşanmaktadır. Bu durumda yapılması gereken evin gösterilmesi konusunda mahkemece bir gün ve zaman tayin edilmesi için dava açılmasıdır.
EVİN GÖSTERİLMESİ DAVASI NEDİR ?
Yukarıda izah ettiğimiz üzere ev sahibi ve kiracının kiralananın gösterilmesi konusunda uyuşmazlık yaşaması halinde açılacak olan dava Kiralananın Gösterilmesine İzin Davası ya da uygulamadaki adıyla evin gösterilmesi davası denilmektedir. Bu dava ancak ev sahibi tarafından açılabilecek olan bir davadır.
DAVADA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR ?
Dava Sulh Hukuk Mahkemesinde açılmalıdır. Davada görevli mahkeme ise kira sözleşmesinin taraflarına göre değişmektedir. Şayet kira sözleşmesinin tarafları şahıs ise (şahıslar kendi aralarında yetkili mahkeme belirlemeye yönelik sözleşme yapamayacağından ya da bu konuda bir anlaşma yapsalar dahi bu anlaşma geçersiz olacağından ) yetkili mahkeme kiralanan taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Ancak kira sözleşmesinin yetki sözleşmesi yapmaya yetkili kamu tüzel kişiliği ya da tacirler olması durumunda kira sözleşmesinde yetkili olarak belirlenen yer mahkemesi yetkili olacaktır. Kira sözleşmesinde yetkili mahkemeye ilişkin bir düzenleme yoksa bu durumda gene taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi yetkili olacaktır.
DAVA SÜRECİ NASIL İLERLEMEKTEDİR ?
Öncelikle belirmek gerekir ki davada herhangi bir hak kaybına uğramamak adına bu davanın mutlaka uzman kira avukatı ile takip edilmesi gerekmektedir. Her şeyden önce bu dava sonucunda verilecek olan kararın hukuka ve hakkaniyete , taraflar arasındaki menfaatlerin dengesinin gözetilmesine göre karar verilmesi gerekecektir. Davanın açılmasından sonra mahkemece kira sözleşmesine konu taşınmazın incelenmesi için bir bilirkişi görevlendirilecek ve taşınmazın görülmesi için bir keşif günü tayin edilecektir. Mahkemece gerçekleştirilecek olan keşif sonrası bilirkişi tarafından davaya konu taşınmazın yeri , konumu ve değeri dikkate alınarak ortalama ne kadar sürede satılabileceği konusunda bir rapor düzenlenecektir. Düzenlenen bu rapor mahkemece gözetilerek taşınmazın gösterilmesi için gün tayininde bulunulacaktır. Mahkeme yerleşik Yargıtay içtihatları ile de sabit olduğu üzere hafta içi bir gün ve hafta sonu birer gün belirli saat aralıklarında taşınmazın kiracı tarafından gösterilmesine karar verilecektir. Taşınmazın görülmesine izin için belirlenecek olan günlerin tayini tamamen mahkemenin takdirinde olup mahkeme gün tayininde bulunurken tarafların talepleri göz önünde bulundurulabilecektir. Dava sonucu verilecek olan karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulması mümkündür.
MAHKEME TAŞINMAZIN SÜRESİZ GÖSTERİLMESİNE KARAR VEREBİLİR Mİ ?
Mahkeme taşınmazın gösterileceği süreyi bilirkişi raporunda taşınmazın satışı için öngörülen süreyi gözeterek bir süre ile sınırlı tutacaktır. Mahkemenin süresiz şekilde taşınmazın gösterilmesine yönelik karar vermesinin kişilik haklarına aykırı olduğu Yargıtay’ın yerleşik içtihadı ile sabittir. Bu nedenle kiracı ya da ev sahibi olduğunuza bakılmaksızın davanın herhangi bir hak kaybına uğramamanız ya da menfaat dengenizin gözetilmesi amacıyla mutlaka uzman kira avukatı ile takip edilmesi gerekmektedir.
DAVADA HUSUMET İTİRAZINDA BULUNULMASI NEDİR ?
Bahsettiğimiz bu davayı açarken davanın doğru kiracıya açıldığından mutlaka emin olunmalıdır. Bu bakımdan davanın açılması sırasında elimizde yazılı bir kira sözleşmesi olması ve yazılı kira sözleşmesine göre kiracı olana dava açılması elzemdir. Uygulamada yazılı kira sözleşmelerinin olmadığı ve kira sözleşmesinin sözlü anlaşmaya dayandığı durumlarda davanın yöneltildiği kişilerin husumet itirazında bulunduğu görülmekte , bu durumda davacı ev sahibine husumetin doğru tarafa yöneltildiğine dair ek bir ispat yükü getirilmektedir. İzah ettiğimiz nedenlerle dosyanın mutlaka konusunda uzman avukat ile takip edilmesini tavsiye ediyoruz. Bahsettiğimiz konuda yaşadığınız uyuşmazlıklarda tarafımıza ulaşabilir ve kısa sürede hukuki çözümlere kavuşabilirsiniz.
Bu konuda burada yazılanların birebir sizin hukuki sorununuza uygulanması mümkün olmayıp mutlaka bir Bakırköy kira avukatından profesyonel hukuki destek almanızı tavsiye ediyoruz. Mesai saatleri içerisinde büromuza ulaşıp randevu alarak daha detaylı destek alabilirisiniz.